Salom Italia in Amsterdam
De Joden in de Republiek zochten al snel naar kunstenaars die belangrijke documenten, manuscripten, boeken en voorwerpen van ceremoniële aard konden verfraaien zoals megillot Esther (Estherrollen), ketoebbot (huwelijkscontracten) of haggadot (liturgieboekjes voor de Pesachavond). Vooraanstaande Joden wilden zichzelf ook graag laten vereeuwigen.
Salom Italia (circa 1619-circa 1655) zag daar wel brood in. Hij kwam vanuit Mantua als graveur, etser en tekenaar naar Amsterdam en heeft er vanaf 1641 ongeveer vijftien jaar gewoond en gewerkt. Beroemd zijn vooral zijn geïllustreerde Estherrollen, zijn ketoebbot, zijn portretten van Menasseh ben Israel en Jacob Juda Leon Templo en zijn illustraties in Menasseh Ben Israels Piedra Gloriosa van 1655.
Hij was echter niet de enige illustrator. Zijn collega Benjamin Senior Godines maakte boekillustraties, zoals in de mea berakot. orden de bendiciones met de afbeeldingen van de vijf zintuigen (1687). Godines kalligrafeerde in 1690 ook het medisch traktaat van Abraham Zacuto (Tratado sobre Medecina que fez o Doutor Zacuto para seu filho levar consigo quando se foy para o Brazil), dat meeging met Zacuto’s zoon naar Brazilië. Daarnaast schilderde hij een aantal Memento Mori- en Vanitasafbeeldingen. Hij gebruikte bij één daarvan de Portugese begraafplaats in Ouderkerk als achtergrond.
Een ander, Juda Macabeu, verfraaide in 1664 het manuscript van Chacham (rabbijn) Saul Levi Morteira Providencia de Dios con Ysrael en Abraham Machorro deed hetzelfde met het manuscript Respuesta a un Filosofo Hebreo (1668) van de arts en filosoof Isaac Orobio de Castro. Aron de Chaves (overleden 1705) werkte niet alleen als schilder in Holland, maar ook in Engeland. Daar schilderde hij in 1674 als eerste Joodse kunstenaar na de hernieuwde toelating van Joden in Engeland, het schilderij van Mozes, Aäron en de Tien Geboden bij de hechal (heilige arke) van de synagoge aan de Creechurch Lane in Londen, die in 1656 werd ingewijd.
De Asjkenazische Abraham bar Jacob (circa 1669-1730) maakte als kopergraveur de illustraties in de zogenaamde Amsterdamse Haggada van 1695, inclusief een kaart van het land Israël. Ook bevat het boek een afbeelding van de route van de Exodus vanuit Egypte. Deze haggada verwierf grote bekendheid in de Joodse wereld en is van blijvende invloed geweest op de vormgeving van Asjkenazische haggadot. In verschillende musea zoals het Joods Historisch Museum in Amsterdam en wereldberoemde bibliotheken als de Ets Haimbibliotheek en de Bibliotheca Rosenthaliana zijn veel van deze fraaie voorwerpen en manuscripten nog steeds te bewonderen.
